انواع اندیکاتور شیمیایی اتوکلاو و مصارف

اندیکاتور شیمیایی اتوکلاو یک نوع از اندیکاتورهای استریلیزاسیون است که به رنگ تغییر می دهد و نشان می دهد که آیا شرایط لازم برای استریلیزاسیون با بخار در اتوکلاو برآورده شده است یا خیر. اندیکاتورهای شیمیایی اتوکلاو در کلاس های مختلفی وجود دارند که هر کدام به پارامترهای مختلفی از فرآیند استریلیزاسیون حساس هستند.

برخی از انواع اندیکاتورهای شیمیایی اتوکلاو عبارتند از:

اندیکاتور کلاس ۱:

نشانگرهایی که فقط نشان می دهند که یک بسته در معرض بخار قرار گرفته است. اندیکاتور شیمیایی کلاس 1 برای اتوکلاو بخار، معمولاً برای استفاده در بسته بندی پک های استریل در فرایند استریل‌سازی به کار می‌رود. ویژگی‌های این اندیکاتورها ممکن است شامل قابلیت تست در دمای 134 درجه سانتی‌گراد به مدت 6 دقیقه باشد . این اندیکاتورها مشخص می‌کنند که آیا یک بسته یا واحدهای بسته بندی در معرض فرآیند استریل‌سازی قرار گرفته است یا خیر  مثال: چسب اتوکلاو.

اندیکاتور کلاس ۲:

نشانگرهایی که برای تست کردن عملکرد یک دستگاه استریلیزاسیون خاص طراحی شده اند.
اندیکاتور شیمیایی کلاس 2 برای اتوکلاو بخار، معمولاً برای بررسی عملکرد دستگاه ها روزانه قبل از راه اندازی اتوکلاو بخار استفاده می‌شود. این اندیکاتورها ممکن است شامل ویژگی‌هایی مانند قابلیت تست در دمای 121 درجه سانتی‌گراد و 134 درجه سانتی‌گراد به مدت 3.5 تا 4 دقیقه باشد

اندیکاتور کلاس ۳:

نشانگرهایی که به دو پارامتر از فرآیند استریلیزاسیون حساس هستند. مثال: اندیکاتور دما و زمان.
اندیکاتور حساس برای فقط یک پارامتر خاص مثل اندیکاتور پلاسما که صرفاً وجود پلاسما را کنترل کرده و دما
این اندیکاتور بر روی هر پک از واحد های بسته بندی استفاده می شود و مشخص می کند که آیا آن پک در معرض فرآیند استریلیزاسیون بوده است یا خیر .
این اندیکاتورها برای تستهای خاص مانند Bowie-Dick نیز استفاده میشود .

اندیکاتور کلاس ۴:

نشانگرهایی که به سه پارامتر از فرآیند استریلیزاسیون حساس هستند. مثال: اندیکاتور دما، زمان و بخار. یک اندیکاتور چند شاخصه که حداقل به ۲ پارامتر حساس باشد. نظیر دما و زمان. تمامی اندیکاتورهای این کلاس و کلاسهای بالاتر تغییرات رنگ غیر ناگهانی دارند. در این کلاس تغییر رنگ ۲۵ درصد پارامترها حساس است یعنی اندیکاتوری که فرآیند کامل آن ۴ دقیقه طول میکشد تغییر رنگ ۱ دقیقه نوسان خواهد داشت. ۴′-(۴ × ۲۵٪) ≈ ۳′ بنابراین از دقیقه ۳ به بعد بایستی شاهد تغییر رنگ اندیکاتور باشیم.

اندیکاتور کلاس ۵:

اندیکاتور کلاس 5 اتوکلاو یک نوع شاخص شیمیایی است که برای نظارت بر فرایند استریلیزاسیون بخار در دستگاه اتوکلاو به کار می‌رود. این اندیکاتور از تغییر رنگ یک ماده شیمیایی پس از قرار گرفتن در معرض دما، زمان و بخار آب استفاده می‌کند. اندیکاتور کلاس 5 پیشرفته‌ترین نوع اندیکاتور کاغذی است و معادل یک اندیکاتور بیولوژیک بخار عمل می‌کند. این اندیکاتور می‌تواند به عنوان یک جانشین موقت برای اندیکاتور بیولوژیک استفاده شود .

اندیکاتور کلاس ۶:

نشانگرهایی که به تمام پارامترهای اساسی فرآیند استریلیزاسیون حساس هستند و همچنین نشان می دهند که آیا مقدار مورد نیاز از هر پارامتر رعایت شده است یا خیر. مثال: اندیکاتور دما، زمان، بخار، فشار و نوع سیکل.
اندیکاتور شیمیایی کلاس 6 برای اتوکلاو بخار، یک نشانگر محسوب می‌شود تا در فرآیند استریلیزاسیون بخار صحت عملکرد اتوکلاو را بررسی کند. این اندیکاتورها با تغییر رنگ پس از قرار گرفتن در معرض دمای 121 درجه سانتیگراد کار می‌کنند.

اندیکاتورهای شیمیایی کلاس 6 برای استفاده در اتوکلاوهای بخار وکیوم نیز طراحی شده‌اند و در انواع سیکل‌های اتوکلاو بخار استفاده می‌شوند.

ساختمان اندیکاتور شیمیایی کلاس 6 اتوکلاو شامل بخش های زیر میباشد :

موارد مصرف : اندیکاتور شیمیایی کلاس 6 به منظور استفاده در پایش فرآیند استریلیزاسیون بخار استفاده می شود.

فرایند استریل: این اندیکاتور در فرایند استریلیزاسیون از نشانگرهای شیمیایی استفاده می کند .

استریلیزاسیون بخار: اندیکاتور شیمیایی کلاس 6 بخار از طبق استانداردهای ISO11140 و تاییدیه FDA 510 k تولید می شود.

تست اتوکلاو: تست اتوکلاو کلاس 6 جهت تایید فرآیند استریلیزاسیون و شناسایی مشکلات احتمالی به کار می رود.

نگهداری اندیکاتور: شرایط دمایی نگهداری اندیکاتور از 10 تا 40 درجه سانتی گراد می‌شود.

اندیکاتورهای شیمیایی اتوکلاو برای ارزیابی سریع و آسان صحت فرآیند استریلیزاسیون مفید هستند، اما نمی توانند جایگزین اندیکاتورهای بیولوژیکی باشند که تنها روش قطعی برای تایید استریلیزاسیون می باشند.

اندیکاتور شیمیایی کاغذی آون تراژن

هود لامینار کلاس II