ستون‌های کروماتوگرافی گازی یکی از اجزای اصلی دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) هستند که برای جداسازی و تحلیل ترکیبات مختلف استفاده می‌شوند. این ستون‌ها معمولاً از دو نوع تیوب باز روکش دیوار (WCOT) و کپیلاری تشکیل شده‌اند. ستون کپیلاری دارای دیواره داخلی مویرگ با یک فیلم بسیار ریز از فاز ساکن مایع پوشانده شده است، در حالی که ستون WCOT دارای یک لایه فاز ساکن مایع است. انتخاب صحیح ستون برای کروماتوگرافی گازی بستگی به نوع نمونه و شرایط آزمایش دارد و نیاز به دقت و شناخت کامل از ویژگی‌های هر نوع ستون دارد.
در مورد ترکیبات یک اسانس، برای شناسایی و تحلیل آن‌ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی، ابتدا نیاز است که ترکیبات مختلف آن اسانس را جدا و شناسایی کنید. سپس با استفاده از این اطلاعات، می‌توانید یک روش تحلیلی مناسب برای شناسایی این ترکیبات را تعیین کرده و آن‌ها را از یکدیگر جدا کنید. این کار نیازمند دانش و تجربه در حوزه شیمی تجزیه و تحلیل است.
اما برای اجرای یک روش تحلیلی خاص بر روی یک دستگاه کروماتوگرافی گازی، معمولاً نیاز به تنظیمات و شرایط خاصی است که باید به‌طور دقیق تعیین شود. این شرایط شامل نوع ستون، شرایط دمایی، فشار، نرخ جریان گاز حامل و نوع آشکارساز مورد استفاده میباشد. برای اطمینان از صحت و دقت نتایج، مشاوره با یک کارشناس متخصص در این زمینه توصیه می‌شود.
به طور کلی، برای شناسایی و تحلیل ترکیبات یک اسانس با استفاده از کروماتوگرافی گازی، نیاز به تهیه نمونه‌های جدا شده و تعیین شرایط تحلیلی خاص است که باید توسط یک کارشناس متخصص انجام شود.
انواع ستون کروماتوگرافی :
انواع ستون‌های کروماتوگرافی گازی شامل ستون‌های کپیلاری و ستون‌های باز روکش دیوار (WCOT) می‌باشند. ستون کپیلاری دارای دیواره داخلی مویرگ با یک فیلم بسیار ریز از فاز ساکن مایع پوشانده شده است، در حالی که ستون WCOT دارای یک لایه فاز ساکن مایع است. انتخاب صحیح ستون برای کروماتوگرافی گازی بستگی به نوع نمونه و شرایط آزمایش دارد و نیاز به دقت و شناخت کامل از ویژگی‌های هر نوع ستون دارد. بنابراین، برای انتخاب مناسب‌ترین ستون برای تحلیل یک نمونه خاص، نیاز به مشاوره با یک کارشناس متخصص در این زمینه است.
ستون‌های کروماتوگرافی گازی در ابعاد مختلفی وجود دارند. طول ستون‌ها معمولاً بین ۱ تا ۱۰ متر و قطر آن‌ها بین ۲ تا ۶ میلی‌متر است. انتخاب ابعاد مناسب ستون بستگی به نوع نمونه و شرایط آزمایش دارد و نیاز به دقت و شناخت کامل از ویژگی‌های هر نوع ستون دارد.
ستون تیوب باز روکش دیوار ( WCOT ) :
ستون تیوب باز روکش دیوار (WCOT) در کروماتوگرافی گازی از یک لوله کاپیلری تشکیل شده است که دیواره‌های آن با فاز ثابت مایع پوشش داده شده است. این ستون‌ها معمولاً دارای قطر داخلی 2 تا 4 میلی‌متر و طول 1.5 تا 10 متر می‌باشند. انتخاب ابعاد مناسب ستون بستگی به نوع نمونه و شرایط آزمایش دارد و نیاز به دقت و شناخت کامل از ویژگی‌های هر نوع ستون دارد.
ستون کروماتوگرافی گازی با عملکرد پایین و باز روکش دیوار (WCOT) دارای ویژگی‌هایی از قبیل انعطاف پذیری بالا، افزایش نفوذ شیمیایی، بازده ستون بیشتر و حجم کمتر نمونه‌گیری است. این ویژگی‌ها باعث جایگزینی ستون‌های قدیمی تر توسط ستون‌های WCOT شده است . از دیگر ویژگی‌های این نوع ستون می‌توان به افزایش نفوذ شیمیایی و انتقال جرم بهتر اشاره کرد که باعث بهبود کارایی و دقت تحلیل در کروماتوگرافی گازی می‌شود.
ستون های کپیلاری :
ستون‌های کپیلاری در کروماتوگرافی گازی از لوله‌های بسیار بلند و باریک تشکیل شده‌اند که دیواره‌های آن‌ها با فاز ساکن مایع پوشش داده شده است. این ستون‌ها دارای قطر داخلی 0.5 تا 0.6 میلی‌متر و طول 1 تا 100 متر می‌باشند. ستون‌های کپیلاری به دلیل انعطاف پذیری بالا، افزایش نفوذ شیمیایی، بازده ستون بیشتر و حجم کمتر نمونه‌گیری، جایگزین ستون‌های قدیمی‌تر شده‌اند.
ستون تیوب باز روکش سطحی (SCOT) :
یوب باز روکش سطحی (SCOT) یکی از انواع ستون‌های کروماتوگرافی گازی است که دیواره آن انعطاف‌پذیر است و می‌توان آن را به سیم پیچ پیچاند. این ستون‌ها انعطاف‌پذیر بوده و از جنس‌های مختلفی مانند سیلیس ذوب شده و فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند. ضمناً، ستون‌های SCOT دارای کارایی کمتری نسبت به ستون‌های دیگر مانند WCOT هستند.
ستون تیوب باز سیلیس ذوب شده (FSOT)
تیوب باز سیلیس ذوب شده (FSOT) یک نوع ستون کروماتوگرافی گازی است که دیواره‌های آن از سیلیس ذوب شده ساخته شده و با یک پوشش پلی‌آمید تقویت می‌شوند. این ستون‌ها انعطاف‌پذیر بوده و می‌توان آن‌ها را به سیم پیچ پیچاند. آن‌ها دارای انعطاف‌پذیری و انعطاف‌پذیری بالایی هستند و معمولاً برای نمونه‌هایی که شکستگی آن‌ها نگران‌کننده نیست، مناسب هستند.
ستون ها بر اساس تخلخل :
ستون‌های کروماتوگرافی گازی (GC) شامل دو نوع اصلی هستند: ستون‌های پرشده و ستون‌های موئینه (کاپیلاری).
ستون‌های پرشده:
این نوع ستون‌ها از لوله‌هایی تشکیل شده‌اند که از ذرات جامد نسبتاً یکنواخت پوشش داده شده با یک فاز ساکن مایع هستند. این ستون‌ها معمولاً از دیاتومه دریایی به نام کروموزورب ساخته می‌شوند و برای تحلیل ترکیبات آلی فعّال مناسب نیستند. طول این ستون‌ها معمولاً بین 25 تا 100 متر و قطر داخلی 0.3 تا 0.6 میلی‌متر است.
ستون‌های موئینه یا کاپیلاری:
این نوع ستون‌ها دارای یک لوله مویین و فاز ساکن هستند. از جمله مواد اصلی برای ساخت لوله‌های مویین، سیلیکای جوش‌خورده و فولاد ضد زنگ است. فازهای ساکن متداول شامل پلی‌سیلوکسان‌ها و پلی‌اتیلن گلیکول‌ها می‌باشند. این ستون‌ها دارای قطر داخلی 0.5 تا 0.6 میلی‌متر و طول 1 تا 100 متر می‌باشند. این نوع ستون‌ها به دلیل انعطاف پذیری بالا، افزایش نفوذ شیمیایی، بازده ستون بیشتر و حجم کمتر نمونه‌گیری، جایگزین ستون‌های پرشده شده‌اند.
بنابراین، تفاوت اصلی بین این دو نوع ستون در نحوه ساخت و عملکرد آن‌ها است. ستون‌های پرشده از ذرات جامد تشکیل شده و فاز ساکن مایع روی این ذرات پوشیده می‌شود، در حالی که ستون‌های موئینه دیواره‌های بسیار بلند و باریکی دارند که با فاز ساکن مایع پوشش داده شده‌اند.
ستون‌های توزیعی (Distribution Columns):
ستون‌های توزیعی در کروماتوگرافی گازی برای توزیع مواد در دو فاز گازی-مایع استفاده می‌شوند و برای جداسازی ترکیبات مختلف از یکدیگر استفاده می‌شوند. این ستون‌ها دارای فاز ساکن مایع هستند که بر روی دیواره‌های داخلی ستون قرار دارد و باعث جداسازی ترکیبات مختلف می‌شود. از آنجا که فاز ساکن مایع استفاده شده در این ستون‌ها معمولاً جاذب‌های مایع هستند، این نوع ستون‌ها برای جداسازی ترکیبات قطبی و آلیفاتیک مناسب هستند.
جنس ستون های کروماتوگرافی گازی :
ستون‌های کروماتوگرافی گازی (GC) معمولاً از جنس فلزی مانند فولاد ضد زنگ یا آلومینیوم ساخته می‌شوند. این ستون‌ها دارای دیواره‌های بسیار بلند و باریکی هستند که با فاز ساکن مایع پوشش داده شده‌اند. این فاز ساکن مایع می‌تواند از انواع مختلفی از جمله پلی‌سیلوکسان، پلی‌ایلن گلایکول، پلی‌استر، پلی‌آمید و سیلیکا باشد. انتخاب فاز ساکن مایع بستگی به نوع نمونه و شرایط آزمایش دارد و نیاز به دقت و شناخت کامل از ویژگی‌های هر نوع فاز ساکن مایع دارد.
امیدوارم این مطلب موجب آشنایی کامل با ستون های GC برای شما شده باشد
مطالب مرتبط :
