روش ژربر یک تکنیک استفاده شده برای اندازه گیری محتوای چربی در شیر است. آزمون ژربر در فرآورده های لبنی با شرح زیر است و سریع نتیجه مورد نظر را می دهد.این روش در سال 1895 توسط ژربر از بنیان گذاران صنعت شیر سوئیس است.
این روش شامل افزودن اسید سولفوریک و مخلوطی از الکل آمیل و الکل آیزوآمیل به نمونه شیر است که باعث جدا شدن چربی از سایر مواد موجود در شیر میشود.
سپس چربی با استفاده از یک بوتیرومتر که یک لوله شیشهای درجه بندی شده ویژه برای این منظور طراحی شده است، اندازه گیری میشود. بدین صورت که بوتیرومتر حاوی لبنیات و محلول های سنجش اضافه شده به سانتریفیوژ مخصوص لبنیات گذاشته میشود . این روش به دلیل سادگی، سرعت و کارایی اقتصادیاش، در صنایع لبنیات گسترده استفاده میشود.
روش ژربر یکی از روشهای استاندارد برای اندازهگیری محتوای چربی در شیر است، اما استفاده از این روش برای اندازهگیری چربی شیر در تمام آزمایشگاهها به عهدهی شرایط و استانداردهای هر آزمایشگاه است. این روش به دلیل سادگی و کارایی اقتصادیاش، در بسیاری از آزمایشگاهها استفاده میشود، اما ممکن است در برخی آزمایشگاهها از روشهای دیگری برای اندازهگیری چربی شیر استفاده شود.
آزمون ژربر در فرآورده های لبنیات به منظور اندازه گیری درصد چربی شیر و لبنیات انجام می شود.
روش ژربر در آزمایشگاه های کنترل کیفیت لبنیات انجام میشود .
این آزمایش چندان سخت نیست .
همچنین نیاز به دستگاه و تجهیز پیچیده ای ندارد.
اصلی ترین دستگاه چربی سنج شیر به روش ژربر سانتریفیوژ ژربر است که با استفاده از آن میتوان کسر جرمی یا غلظت جرمی چربی را مشخص نمود.
روش اندازه گیری چربی با راه حل دکتر ژربر
در روش دکتر ژربر، نمونه شیر با اسید سولفوریک غلیظ واکنش داده و چربی شیر از سایر اجزای آن جدا می شود. سپس، آمیل الکل به مخلوط اضافه می شود که باعث می شود چربی به صورت یک لایه روی سطح مخلوط جمع شود. این لایه چربی سپس با استفاده از یک مقیاس مخصوص خوانده می شود.
مواد و تجهیزات مورد نیاز برای انجام روش دکتر ژربر عبارتند از:
شیر یا سایر محصولات لبنی
اسید سولفوریک غلیظ (وزن مخصوص 1.84)
آمیل الکل
بوتیرومتر
سانتریفیوژ
مراحل انجام روش دکتر ژربر به شرح زیر است:
بوتیرومتر را با آب مقطر شستشو داده و خشک کنید.
10 میلی لیتر اسید سولفوریک را در بوتیرومتر بریزید.
10 میلی لیتر شیر یا سایر محصولات لبنی را در بوتیرومتر بریزید.
1 میلی لیتر آمیل الکل را به بوتیرومتر اضافه کنید.
درب بوتیرومتر را محکم ببندید.
بوتیرومتر را به مدت 5 دقیقه در سانتریفیوژ قرار دهید.
بوتیرومتر را در حمام آب گرم با دمای 65 درجه سانتیگراد قرار دهید.
پس از 5 دقیقه، بوتیرومتر را از حمام آب گرم خارج کنید.
لایه چربی روی سطح بوتیرومتر را با استفاده از مقیاس مخصوص بخوانید.
میزان چربی شیر یا سایر محصولات لبنی بر حسب درصد، با استفاده از فرمول زیر محاسبه می شود:
درصد چربی = (ارتفاع لایه چربی / 100) * 100
روش دکتر ژربر یک روش دقیق و قابل اعتماد برای اندازه گیری چربی در شیر و سایر محصولات لبنی است. این روش ساده و سریع بوده و تجهیزات مورد نیاز آن نیز نسبتاً ارزان است. به همین دلیل، این روش به طور گسترده در صنایع لبنی مورد استفاده قرار می گیرد.
برخی از مزایای روش دکتر ژربر عبارتند از:
دقت بالا
سرعت
سادگی
هزینه کم
برخی از معایب روش دکتر ژربر عبارتند از:
خطرناک بودن اسید سولفوریک
نیاز به تجهیزات مخصوص
بوتیرومتر چیست ؟
این وسیله ی شیشه ای بوتیرومتر یک ابزار استفاده شده برای اندازهگیری محتوای چربی در شیر، خامه ، کره یا پنیر میباشد . بوتیرومتر ژربر یک وسیله آزمایشگاهی است که برای اندازه گیری چربی در لبنیات مورد استفاده قرار میگیرد. این وسیله از جنس شیشه مدرج میباشد . انتخاب بوتیرومتر ژربر بر اساس نمونه شیر صورت میگیرد و دارای دقت و دامنه اندازه گیری خاصی است.
این ابزار برای جداسازی چربی از سایر مواد نمونه استفاده میشود. سپس میزان چربی در ستون مدرج بوتیرومتر اندازه گیری میشود. بوتیرومتر یکی از ابزارهای اساسی در روش ژربر است که به طور گسترده در صنایع لبنیات استفاده میشود. این ابزار برای اندازهگیری محتوای چربی در نمونههای مختلف مانند شیر، خامه و پنیر استفاده میشود.
برای استفاده از بوتیرومتر، نمونه ای از محصول لبنی داخل بوتیرومتر ریخته شده . سپس با افزودن مواد شیمیایی و انجام مراحل خاص، چربی از سایر مواد جدا میشود و میزان آن در ستون مدرج بوتیرومتر اندازهگیری میشود.
بوتیرومتر ها ابزارهای دقیقی هستند که می توانند به طور قابل اعتماد چربی در شیر و سایر محصولات لبنی را اندازه گیری کنند. این ابزارها در صنایع لبنی، آزمایشگاه های کنترل کیفیت و سایر مراکزی که نیاز به اندازه گیری دقیق چربی دارند، مورد استفاده قرار می گیرند.
برخی نکات در استفاده از بوتیرومتر
قبل از استفاده از بوتیرومتر، آن را با آب مقطر شستشو داده و خشک کنید.
نمونه شیر را با دقت اندازه گیری کنید.
اسید سولفوریک را به آرامی به بوتیرومتر اضافه کنید تا از ایجاد حباب جلوگیری شود.
آمیل الکل را بلافاصله پس از اضافه کردن اسید سولفوریک به بوتیرومتر اضافه کنید.
بوتیرومتر را به مدت 5 دقیقه در سانتریفیوژ قرار دهید.
بوتیرومتر را به مدت 5 دقیقه در حمام آب گرم قرار دهید.
لایه چربی را با دقت بخوانید.
در صورت عدم رعایت نکات بالا، ممکن است نتایج اندازه گیری چربی با بوتیرومتر دقیق نباشد.
سانتریفیوژ شیر ژربر چیست ؟
سانتریفیوژ شیر یک وسیله است که در صنایع لبنیات مورد استفاده قرار میگیرد و برای جداسازی میزان چربی از شیر استفاده میشود.
سانتریفیوژ شیر ژربر یک دستگاه مهم در آزمایشگاههای صنایع غذایی، به خصوص صنایع لبنیات است.
این دستگاه برای اندازهگیری و جداسازی چربی موجود در شیر به کمک بوتیرومتر استفاده میشود.
سانتریفیوژ ژربر یک نوع سانتریفیوژ با سرعت ثابت است که با چرخش و تولید حرارت، چربی را از شیر و محصولات مشابه جدا میکند.
این دستگاه دارای هد 8 یا 12 شاخه آلومینیومی است . مجهز به تایمر است که در زمان تعیین شده، دستگاه را به طور خودکار خاموش میکند.
توضیحات Funke Gerber Nova Safety :
پر استفاده ترین مدل سانتریفیوژ Funke Gerber در آزمایشگاه های صنایع غذایی NOVA SAFETY میباشد که امکان تست ها را برای کاربر به طور کامل فراهم میکند .
سانتریفیوژ نووا سیفتی دارای گرمکن 65 درجه سانتی گرادی میباشد . ظرفیت این دستگاه 8 عدد بوتیرومتر مختلف میباشد . همچنین امکان استفاده با تعداد کمتری بوتیرومتر را دارا میباشد .
سرعت چرخش در این دستگاه ثابت میباشد .
سانتریفیوژ Funke Gerber Nova Safety یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای تعیین میزان چربی شیر و لبنیات طبق روش دکتر ژربر Dr. N. Gerber استفاده میشود.
این دستگاه دارای ویژگیهای زیر است:
درب قفلشونده خودکار
ترمز خودکار (زمان ترمز < 8 ثانیه)
تایمر سانتریفیوژ (دیجیتال)
گرمکن، تنظیم دما در 65 درجه سانتیگراد
ظرفیت: حداکثر 8 بوتیرومتر
مشخصات فنی:
RCF: 350 گرم +/- 50 گرم
rpm: 350 دور در دقیقه
شعاع موثر: 170 میلیمتر
وزن: 13 کیلوگرم
ابعاد (طول x عرض x ارتفاع): 470 x 380 x 230 میلیمتر
منبع برق: 230 ولت/50…60 هرتز یا 110 ولت2
- اندازهگیری دقیقتر: با استفاده از سانتریفیوژ ژربر میتوان به طور دقیق مقدار چربی موجود در شیر را اندازهگیری کرد.
- جداسازی موثر: این دستگاه به خوبی قادر به جداسازی چربی از سایر عناصر تشکیلدهنده شیر است که بیشترین کاربرد خود را در صنایع شیر و لبنیات دارد.
- کارایی بالا: سانتریفیوژ ژربر با توان و کارایی بالا، به صورت موثری در جداسازی چربی از شیر عمل میکند.
به طور کلی، سانتریفیوژ شیر ژربر به دلیل دقت، کارایی و جداسازی موثر، یکی از ابزارهای اساسی در صنایع غذایی، به ویژه صنایع شیر و لبنیات محسوب میشود.